Typy okien PCV - sposoby i rodzaje otwierania okien plastikowych

Rodzaje okien PCV: przewodnik po sposobach otwierania okien plastikowych

Wybór odpowiedniego okna to bardzo ważna decyzja, która znacząco wpływa na komfort, funkcjonalność i estetykę każdego budynku. Rynek stolarki PCV oferuje szeroką gamę zaawansowanych rozwiązań, z których każde ma swoje unikalne zastosowanie. To właśnie sposób otwierania, zdefiniowany przez zastosowane okucia, określa funkcjonalność okna w codziennym użytkowaniu. Wybór odpowiedniego mechanizmu jest niezwykle ważny, ponieważ decyduje o możliwościach wentylacji, łatwości mycia, a także o tym, ile miejsca w pomieszczeniu zajmie otwarte skrzydło. Poniżej przedstawiamy wszystkie najważniejsze rodzaje okien PCV, które dostępne są na rynku, aby ułatwić podjęcie odpowiedniej decyzji.

Klasyka i uniwersalność: Okna rozwierne i rozwierno-uchylne

Okno rozwierno-uchylne (R/U)

Jest to absolutny standard i najczęściej spotykany rodzaj okna PCV na polskim rynku, stanowiący ponad 80% wszystkich montaży w budownictwie mieszkaniowym. Jego popularność wynika z unikalnej konstrukcji okucia obwiedniowego, które obejmuje cały obwód skrzydła, łącząc zawiasy, zasuwnice i rygle. Obrót klamki o 90 stopni (do pozycji poziomej) powoduje zwolnienie zaczepów na całym obwodzie skrzydła i pełne otwarcie skrzydła na oścież. Zapewnia to pełny dostęp do otworu okiennego, co ułatwia intensywne wietrzenie, mycie szyby z zewnątrz oraz ewakuację. Obrót klamki o 180 stopni (do pozycji pionowej w górę) powoduje uchylenie skrzydła w jego górnej części na kilka centymetrów, co umożliwia bezpieczną wentylację. Nowoczesne okucia oferują także funkcje takie jak mikrowentylacja (uchylenie o 1-2 mm), stopniowany uchył (kilka pozycji uchylenia) czy blokada błędnego położenia klamki, która chroni okucie przed uszkodzeniem. Zaletą tego typu okna jest jego uniwersalność, wysoka szczelność zapewniana przez wielopunktowe ryglowanie oraz możliwość osiągnięcia wysokich klas odporności na włamanie (np. RC1, RC2). Jego uniwersalność sprawia, że jest to idealny wybór do mieszkań, domów i biur, a ten typ okien praktycznie nie ma istotnych wad.

Okno rozwierne

To klasyczny typ okna, który otwiera się wyłącznie na oścież, obracając skrzydło wokół pionowej osi, na której umieszczone są zawiasy. Jego prosty i niezawodny mechanizm opiera się na tradycyjnej zasuwnicy i zawiasach, co czyni go bardzo trwałym. Główną zaletą jest prostota obsługi, pełny prześwit po otwarciu, a także możliwość wykonania w dużych gabarytach jako drzwi balkonowe. Pełne otwarcie jest idealne do szybkiego wietrzenia pomieszczeń. Wadą jest to, że otwarte skrzydło zajmuje przestrzeń wewnątrz pomieszczenia, co może być niewygodne w małych wnętrzach. Ponadto, brak funkcji uchylnej ogranicza możliwości wietrzenia do otwarcia na oścież. Najczęściej stosuje się je jako drzwi balkonowe lub jako skrzydła czynne w zestawie z oknem stałym, np. w dużych przeszkleniach.

Wentylacja bez zajmowania miejsca: Okna uchylne i wychylne

Okno uchylne

Ten rodzaj okna PCV otwiera się jedynie w górnej części, obracając skrzydło wokół poziomej osi, z zawiasami umieszczonymi na dole ramy. Jego okucie składa się z zawiasów, rygli oraz zasuwnicy. Główną zaletą jest bezpieczna wentylacja oraz oszczędność miejsca w pomieszczeniu, ponieważ otwarte skrzydło nie wystaje na zewnątrz. Jest to idealne rozwiązanie do łazienek, piwnic, garaży czy pomieszczeń gospodarczych, gdzie priorytetem jest stała i kontrolowana wentylacja bez ryzyka przeciągu lub wpadnięcia deszczu. Wadą jest natomiast utrudnione mycie zewnętrznej strony szyby oraz ograniczony przepływ powietrza, który może być niewystarczający w większych pomieszczeniach.

Okno wychylne (z zawiasami u góry)

Jest to wariant okna uchylnego, w którym zawiasy umieszczone są na górze ramy, a skrzydło otwiera się do wewnątrz, odchylając się od dołu. Ten mechanizm jest najczęściej spotykany w oknach piwnicznych, magazynach i małych oknach na klatkach schodowych. Jego zaletą jest bezpieczna wentylacja oraz ochrona przed deszczem, ponieważ woda spływa po odchylonym skrzydle na zewnątrz, a nie do środka. Obsługa jest prosta, a sam mechanizm niezawodny. Podobnie jak w przypadku okien uchylnych, ograniczeniem jest praktyczny brak możliwości umycia zewnętrznej szyby oraz ograniczony przepływ powietrza.

Optymalizacja przestrzeni: Systemy przesuwne

Okno uchylno-przesuwne (PSK)

To popularny system przesuwny, który łączy funkcję uchylania i przesuwania, oparty na specjalistycznych okuciach z rolkami i szyną. Aby je otworzyć, należy najpierw obrócić klamkę w pozycję uchylną, a następnie pociągnąć skrzydło na siebie, aby wysunęło się z płaszczyzny ramy. Skrzydło przesuwa się po prowadnicy, chowając się za stałym elementem. Główną zaletą tego systemu jest oszczędność miejsca wewnątrz pomieszczenia oraz możliwość uzyskania dużego prześwitu (nawet do 1,6 m szerokości otwarcia). To idealny wybór do wyjść na taras lub balkon. Wadą jest to, że mechanizm wymaga użycia siły do wysunięcia skrzydła, a jego obsługa jest nieco bardziej skomplikowana niż w przypadku okien R/U.

Okno podnoszono-przesuwne (HS)

To najbardziej zaawansowany i komfortowy system przesuwny, dedykowany do imponujących przeszkleń o bardzo dużej wadze (nawet do 400 kg). Okno działa na zasadzie specjalistycznych wózków jezdnych ukrytych w profilu. Obrót klamki o 180 stopni powoduje uniesienie skrzydła znad uszczelek, a następnie jego płynne i bezwysiłkowe przesunięcie. Zaletami są bezwysiłkowa obsługa, niski próg (nawet 2 cm), co jest idealne dla osób starszych i niepełnosprawnych, oraz doskonała izolacja termiczna dzięki wielopunktowemu ryglowaniu. System ten oferuje największy możliwy prześwit, tworząc wrażenie "szklanej ściany". Główną wadą i ograniczeniem jest wysoka cena oraz duża waga, wymagająca solidnej konstrukcji i wzmocnień. Jest to standard w luksusowych domach i budynkach energooszczędnych.

Okno równolegle przesuwne ( z ang. sliding window)

To prosty system, w którym jedno skrzydło przesuwa się równolegle do drugiego, chowając się za nim. Mechanizm jest bardzo prosty – skrzydło jedzie po prowadnicy bez odchylania się czy unoszenia, co odróżnia go od PSK czy HS. Główną zaletą jest prostota i niezawodność, duży prześwit oraz oszczędność miejsca. Wadą jest brak funkcji uchylania do wentylacji oraz niższa szczelność w porównaniu do bardziej zaawansowanych systemów przesuwnych. Rozwiązanie to jest idealne do miejsc, gdzie priorytetem jest proste otwieranie, np. w kuchniach nad zlewem.

Specjalistyczne rozwiązania: Okna plastikowe obrotowe, harmonijkowe i inne

Okno obrotowe PCV

Ten specjalistyczny typ okna wyróżnia się mechanizmem, w którym skrzydło obraca się wokół centralnej osi – poziomej lub pionowej. Główną zaletą tej konstrukcji jest możliwość łatwego mycia zewnętrznej strony szyby od wewnątrz, bez konieczności wychylania się. Mechanizm obrotowy jest zazwyczaj wspomagany siłownikiem lub sprężyną, co ułatwia obsługę. Ograniczeniem jest brak możliwości pełnego otwarcia na oścież i ograniczenie przepływu powietrza. Jest to rozwiązanie powszechnie stosowane w oknach dachowych, gdzie tradycyjne otwieranie jest niemożliwe.

Okno harmonijkowe (składane)

Okna harmonijkowe, nazywane również składanymi, składają się z kilku skrzydeł połączonych zawiasami, które po otwarciu układają się w pakiet, niczym akordeon. Główną zaletą jest to, że tworzą bardzo szeroki prześwit, całkowicie likwidując barierę między wnętrzem a ogrodem lub tarasem. Głównymi wadami są wysoka cena, złożona konstrukcja okuć oraz fakt, że złożone skrzydła tworzą pakiet, który zajmuje miejsce na ścianie. Jest to idealne rozwiązanie do ogrodów zimowych, restauracji czy przeszklonych ścian w budynkach o nowoczesnej architekturze.

Okno pionowo przesuwne (z ang. sash window)

Ten rodzaj okna PCV, choć w Polsce rzadko spotykany w stolarce PCV, jest bardzo popularny w architekturze krajów anglosaskich. Składa się z dwóch skrzydeł, z których jedno (lub oba) przesuwa się w górę i w dół wzdłuż ramy. Mechanizm ten jest często wspomagany systemem sprężyn lub przeciwwag, co ułatwia podnoszenie ciężkiego skrzydła. Zaletą jest oszczędność miejsca, ponieważ skrzydło nie wystaje do wewnątrz ani na zewnątrz. Wadą jest natomiast złożony mechanizm i trudniejsze mycie zewnętrznej strony szyby. W Polsce można je spotkać w budynkach o specyficznych wymaganiach architektonicznych lub w obiektach komercyjnych, takich jak okienka kasowe.

Okno otwierane na zewnątrz (z ang. outward opening casement window)

Ten typ okna plastikowego, choć mało popularny w Polsce, jest standardem w krajach skandynawskich. Skrzydło obraca się na zawiasach umieszczonych z boku ramy, ale otwiera się na zewnątrz budynku. Główną zaletą jest oszczędność miejsca wewnątrz pomieszczenia, co jest idealne w małych wnętrzach. Ponadto, wiatr dociskający skrzydło do ramy zwiększa jego szczelność. Wadą jest trudniejsze mycie zewnętrznej strony szyby oraz potencjalna kolizja z elementami zewnętrznymi, np. balkonem.

Maksymalna przejrzystość: Okna PCV stałe (fix)

Okno stałe plastikowe (fix)

To najprostszy i najtańszy z dostępnych rodzajów okien PCV, ponieważ nie ma mechanizmu otwierania skrzydła, który umożliwiałby wentylację. Pakiet szybowy jest osadzony na stałe w ramie. Z technicznego punktu widzenia, jego największą zaletą jest brak mostków termicznych wynikających z braku okuć i ruchomych elementów, co przekłada się na najlepsze możliwe parametry izolacji cieplnej i akustycznej. Wyróżnia się również niską ceną. Głównym ograniczeniem jest całkowity brak możliwości wentylacji przez otwarcie skrzydła oraz niemożność umycia zewnętrznej szyby od wewnątrz. Warto jednak wiedzieć, że w celu zapewnienia wentylacji w szczelnym budynku, okna plastikowe fix mogą być wyposażone w nawiewniki okienne (higrosterowane, ciśnieniowe lub ręczne), które montuje się w profilu ramy lub w szybie. Jest to idealne rozwiązanie do fasad, witryn i innych miejsc, gdzie wentylacja jest zapewniona przez inne okna, a priorytetem jest doświetlenie wnętrza.

Podsumowanie i wybór odpowiedniego okna

Jak widać, różnorodność rodzajów okien PCV pod względem sposobu otwierania jest ogromna, a każdy z nich ma swoje specyficzne przeznaczenie. Przy podejmowaniu decyzji warto dokładnie przeanalizować potrzeby pomieszczenia. Okna rozwierno-uchylne to uniwersalny i bezpieczny wybór do większości zastosowań. Jeśli natomiast planujesz duże przeszklenia z wyjściem na taras, systemy przesuwne (PSK, HS lub równolegle przesuwne) zapewnią maksymalny komfort i estetykę, nie zajmując przy tym cennego miejsca w salonie. Dla pomieszczeń gospodarczych i piwnic idealnie nadają się proste plastikowe okna uchylne lub wychylne, a doświetlenie fasad i witryn najlepiej powierzyć oknom stałym.

Jeśli już wiesz, jaki rodzaj okna plastikowego interesują Cię, sprawdź, którzy z polskich producentów i dostawców okien PCV mają w swojej ofercie poszukiwane przez Ciebie rozwiązania.