Szkoda w transporcie krajowym - kto ponosi odpowiedzialność?

Podczas wykonywania przewozu, nawet na terenie kraju, może dojść do powstania szkody. Kiedy możemy o niej mówić? Jakie regulacje decydują o tym, jak należy postąpić?

Kiedy możemy mówić o szkodzie w transporcie?

Szkoda w transporcie to sytuacja, w której na skutek różnych zdarzeń dochodzi do obniżenia wartości towaru, pogorszenia jego jakości lub całkowitego przepadku. Może nastąpić w dowolnym miejscu, na każdym etapie transportu, zarówno z przyczyn zawinionych, jak i losowych. To, jak należy postąpić w przypadku jej wystąpienia, regulują przepisy ustawy z 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe.

Wśród szkód w transporcie krajowym wyróżniamy szkodę:

- jawną – która jest widoczna na zewnątrz, bez potrzeby rozpakowywania załadunku,
- ukrytą – niewidoczną, która wymaga zapakowania towaru.

Kto jest odpowiedzialny za szkodę?

Zgodnie z przepisami prawa, jeśli przed wydaniem przesyłki okaże się, że doznała ona ubytku lub uszkodzenia, przewoźnik ustala niezwłocznie protokolarnie stan przesyłki oraz okoliczności powstania szkody. Przewoźnik wykonuje te czynności także na żądanie uprawnionego, jeżeli twierdzi on, że przesyłka jest naruszona. Jeśli szkodę ustalono później, przewoźnik jest zobowiązany do ustalenia stanu przesyłki na żądanie uprawnionego zgłoszone niezwłocznie po ujawnieniu szkody, nie później jednak niż w ciągu 7 dni od dnia odbioru przesyłki (szkoda niejawna w transporcie).

To przewoźnik odpowiada za utratę, ubytek, uszkodzenie przesyłki – od momentu przyjęcia jej do przewozu do chwili jej wydania. Czy od odpowiedzialności można się jednak uwolnić? Tak – jeśli przewoźnik udowodni, że:

- szkoda w transporcie nastąpiła z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub odbiorcy, niewywołanych winą przewoźnika,
- z właściwości towaru,
- wskutek siły wyższej.

Odpowiedzialność przewoźnika jest automatycznie wyłączona, gdy:

- nastąpił brak, niedostateczność lub wadliwość opakowania rzeczy, narażonych w tych warunkach na szkodę wskutek ich naturalnych właściwości;
- towar cechuje szczególna podatność na szkodę wskutek wad lub naturalnych właściwości;
- przesyłka została nadana pod nazwą niezgodną z rzeczywistością, nieścisłą lub niedostateczną rzeczy wyłączonych z przewozu lub przyjmowanych do przewozu na warunkach szczególnych albo niezachowania przez nadawcę tych warunków;
- przewóz przesyłek wymagał nadzoru, a szkodzie miał zapobiec dozorca.