Eksport do Turcji. Współpraca handlowa z Turcją

Współpraca handlowa między Polską a Turcją opiera się na wielowiekowej tradycji dobrych relacji politycznych i gospodarczych, sięgającej XVIII wieku. Dziś relacje te przełożyły się na dynamicznie rozwijające się powiązania gospodarcze. Turcja jest jednym z najważniejszych partnerów handlowych Polski w regionie Bliskiego Wschodu, natomiast Polska dla Turcji pełni rolę istotnego partnera w Unii Europejskiej oraz w Europie Środkowo-Wschodniej. Od 1995 roku Turcja uczestniczy w unii celnej z Unią Europejską, co znacząco ułatwia wymianę towarów pomiędzy naszymi krajami. W ramach tej unii zniesiono cła na towary przemysłowe, uproszczono procedury celne i wprowadzono wspólne standardy handlowe. Jednak niektóre kategorie produktów, zwłaszcza wyroby rolno-spożywcze, wciąż podlegają specjalnym regulacjom i taryfom podczas eksportu do Turcji.

Wymiana handlowa między oboma krajami w ostatnich latach utrzymuje się na dobrym poziomie. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), obroty handlowe między Polską a Turcją w 2023 roku wyniosły 12,2 miliarda euro, co oznacza wzrost o 16,2% w porównaniu z rokiem 2022. Polski eksport do Turcji wyniósł około 4,7 miliarda euro, a import z Turcji do Polski osiągnął poziom około 7,4 miliarda euro. Oznacza to, że Polska zanotowała w 2023 roku deficyt handlowy w wysokości 2,7 miliarda euro. Choć saldo handlowe jest dla Polski niekorzystne, to jednak duży wzrost eksportu świadczy o ogromnym potencjale rozwoju współpracy.

Struktura współpracy handlowej między Polską a Turcją jest zróżnicowana i obejmuje wiele branż. Polska eksportuje do Turcji głównie maszyny i urządzenia mechaniczne oraz elektryczne, części zamienne, maszyny przemysłowe, urządzenia chłodnicze, a także pojazdy  wraz z częściami do nich. W znacznym stopniu eksport do Turcji obejmuje również artykuły chemiczne, w tym produkty farmaceutyczne oraz nawozy, wyroby metalowe, stalowe, żeliwne, sztuczne tworzywa oraz spożywcze artykuły, takie jak zboża, mięso, produkty mleczne jak i słodycze. Z kolei z Turcji Polska importuje przede wszystkim odzież, tekstylia, wyroby skórzane, maszyny, wyroby stalowe, cytrusy, granaty i pomarańcze, produkty budowlane, ceramika oraz marmur, a także wyroby drewniane.

Ważnym elementem relacji gospodarczych są również inwestycje. Polskie firmy coraz śmielej wchodzą na rynek turecki, lokując swoje kapitały głównie w sektorze technologii informatycznych, energetyki odnawialnej, przemyśle spożywczym oraz motoryzacyjnym. Z drugiej strony, tureckie firmy inwestują w Polsce, szczególnie w branżach budowlanej, logistycznej i w produkcji materiałów budowlanych. Rozwija się także sektor usług, obejmujący transport, turystykę, usługi inżynieryjne oraz doradztwo biznesowe. Warto zauważyć, że Turcja jest jednym z najchętniej wybieranych kierunków turystycznych przez Polaków, co dodatkowo wzmacnia więzi między społeczeństwami.

Współpraca handlowa i inwestycyjna oraz sam eksport do Turcji wspierana jest przez instytucje rządowe i organizacje gospodarcze. Polska Agencja Inwestycji i Handlu (PAIH) prowadzi w Stambule swoje biuro, które aktywnie pomaga polskim firmom w wejściu na rynek turecki. Regularnie organizowane są także polsko-tureckie fora biznesowe, konferencje, misje gospodarcze oraz spotkania izb handlowych, które umożliwiają przedsiębiorcom nawiązywanie bezpośrednich kontaktów i rozwijanie współpracy.

W maju 2021 roku Polska i Turcja podpisały nowy plan działania w ramach „Strategicznego Partnerstwa”. Dokument ten zakłada intensyfikację współpracy w sektorach innowacji, energetyki, transportu, obronności oraz zwiększenie wymiany handlowej. Strony deklarują także wsparcie dla przedsiębiorców, którzy chcą eksportować do Turcji w zakresie eliminowania barier w handlu oraz tworzenia sprzyjających warunków dla wzrostu inwestycji.

Przyszłość relacji handlowych między Polską a Turcją wydaje się bardzo obiecująca. Oba kraje postrzegają się jako strategicznych partnerów, których współpraca może przyczynić się nie tylko do rozwoju wzajemnego handlu, ale także do umocnienia pozycji w swoich regionach gospodarczych. W obliczu wyzwań globalnych, takich jak zmiany klimatyczne, transformacja energetyczna czy nowe technologie, współdziałanie Polski i Turcji nabiera dodatkowego znaczenia i stwarza nowe możliwości rozwoju w kolejnych latach.

O czym powinna pamiętać polska firma planująca eksport do Turcji?

Eksportowanie towarów z Polski do Turcji jest dziś łatwiejsze niż jeszcze kilka dekad temu, jednak wciąż wymaga odpowiedniego przygotowania. Jak już wspomnieliśmy na początku Turcja jest krajem, który od 1995 roku uczestniczy w unii celnej z Unią Europejską. Dzięki temu większość towarów przemysłowych jest zwolniona z ceł, a ich przewóz między Polską a Turcją przebiega na uproszczonych zasadach. Jednak sama obecność w unii celnej nie oznacza braku wszelkich barier – firmy muszą pamiętać o spełnianiu określonych wymogów formalnych oraz jakościowych. W tym miejscu trzeba dodać, że aby eksportować towary z Polski do Turcji bez cła lub ze stawką preferencyjną, konieczne jest posiadanie świadectwa A.TR, które potwierdza, że towary są w swobodnym obrocie na terenie Unii Europejskiej. W Polsce świadectwo A.TR jest wystawiane przez agencje celne lub samego eksportera za pośrednictwem urzędów celnych, w momencie odprawy celnej.

Pierwszym krokiem, o którym powinna pamiętać polska firma planująca eksport do Turcji, jest zapoznanie się z przepisami dotyczącymi certyfikacji i dokumentacji. W wielu przypadkach wymagane jest posiadanie świadectwa pochodzenia towarów (np. dokument EUR.1) lub stosownej deklaracji na fakturze eksportowej. Dodatkowo produkty przemysłowe, takie jak maszyny, urządzenia elektroniczne czy zabawki, muszą posiadać oznaczenie CE, potwierdzające zgodność z wymaganiami bezpieczeństwa obowiązującymi w Unii Europejskiej i uznawanymi również przez Turcję.

Istotne jest także właściwe sklasyfikowanie towaru według systemu HS (Harmonized System), który wpływa na taryfy celne oraz wymagane procedury. Niektóre grupy towarów, w szczególności produkty rolno-spożywcze, kosmetyki, leki oraz urządzenia medyczne, mogą podlegać dodatkowemu nadzorowi lub konieczności uzyskania specjalnych zezwoleń przed wprowadzeniem ich na rynek turecki.

Ważnym aspektem eksportu do Turcji jest także zrozumienie specyfiki tamtejszego rynku. W turejskiej kulturze biznesowej kluczowe znaczenie mają osobiste relacje i zaufanie budowane poprzez bezpośrednie kontakty. Sukces w eksporcie często wymaga od polskich przedsiębiorców uczestnictwa w spotkaniach, targach branżowych i budowania długoterminowych relacji z partnerami. Tureccy kontrahenci cenią sobie elastyczność, indywidualne podejście do klienta oraz szybką reakcję na zapytania i zmieniające się warunki.

Bezpieczeństwo finansowe transakcji jest kolejną kwestią wymagającą uwagi. Choć Turcja jest stosunkowo stabilnym partnerem handlowym, w początkowej fazie współpracy zaleca się stosowanie zabezpieczeń płatności, takich jak akredytywy dokumentowe (L/C) lub gwarancje bankowe. Takie rozwiązania minimalizują ryzyko opóźnień lub problemów z uzyskaniem zapłaty za dostarczony towar.

Polskie firmy powinny także zadbać o odpowiednią adaptację materiałów marketingowych i dokumentacji technicznej do lokalnych potrzeb. Wiele przedsiębiorstw tureckich posługuje się językiem angielskim w komunikacji międzynarodowej, jednak przygotowanie instrukcji obsługi, katalogów czy stron internetowych w języku tureckim jest bardzo dobrze postrzegane i często zwiększa szanse na sukces na tym rynku. Znajomość języka tureckiego lub zatrudnienie lokalnego przedstawiciela może być dodatkowym atutem.

Logistyka to kolejny element, który wymaga starannego przemyślenia. Polska i Turcja są dobrze skomunikowane drogą morską i lądową, jednak formalności celne i kontrole graniczne mogą czasami powodować opóźnienia. Dlatego bardzo ważne jest wsparcie doświadczonego partnera, takiego jak profesjonalny spedytor, który skutecznie zorganizuje transport do Turcji, zadba o sprawną odprawę celną i ograniczy ryzyko problemów na granicy. Dobór takiego partnera logistycznego pozwala zminimalizować ryzyko opóźnień oraz zwiększyć bezpieczeństwo całego procesu eksportowego.

Warto również wiedzieć, że nie wszystkie towary mogą być eksportowane do Turcji bez ograniczeń. W niektórych sektorach obowiązują regulacje ochrony rynku krajowego, takie jak cła antydumpingowe czy obowiązkowe certyfikaty techniczne, które mogą być inne niż w krajach Unii Europejskiej. Przed rozpoczęciem eksportu należy więc dokładnie sprawdzić aktualne przepisy branżowe obowiązujące w Turcji.

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe informacje, eksport do Turcji to ogromna szansa dla polskich firm, jednak wymaga staranności w przygotowaniu dokumentów, znajomości lokalnych regulacji, budowania trwałych relacji biznesowych oraz odpowiedniego zabezpieczenia transakcji. Firmy, które odpowiednio przygotują się do wejścia na rynek turecki, mogą liczyć na dynamiczny rozwój sprzedaży w kraju o ogromnym potencjale gospodarczym i blisko 90-milionowej populacji.