O ponownym wykorzystaniu informacji publicznej

   Rada Ministrów podczas posiedzenia 17 maja przyjęła projekt założeń MSWiA do projektu ustawy o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych innych ustaw. Nowelizowana ustawa ma regulować rynek ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego. Powstanie także tzw. centralne repozytorium, czyli jeden portal na którym będą udostępniane różnorodne informacje – m.in. dane demograficzne czy o działalności gospodarczej.

   W opracowywanym przez MSWiA projekcie określono zasady ponownego wykorzystywania informacji publicznej.

   Obecnie obowiązujące przepisy regulują zasady ochrony informacji niejawnych i ochrony danych osobowych oraz jawności i prawa do informacji. Nie ma natomiast regulacji prawnych odnoszących się do ponownego wykorzystywania informacji publicznej. W konsekwencji prawo dostępu do informacji publicznej nie daje teraz automatycznie prawa do jej ponownego wykorzystywania.

   W założeniach do projektu nowelizowanej ustawy przewidziano rozwiązania, które w konsekwencji chronią nabywców usług opartych na przekazanej do wykorzystywania informacji publicznej.

   Projekt założeń ma na celu uzupełnienie zasad dostępu do informacji publicznej (stworzenie repozytorium służącego do udostępniania zasobów informacyjnych) oraz doprecyzowanie zasad ponownego wykorzystywania informacji publicznej. W tzw. centralnym repozytorium będzie zamieszczany, przechowywany i udostępniany zasób informacyjny, szczególnie ważny dla rozwoju innowacyjności. Dane udostępniane w repozytorium będzie można łatwiej wyszukiwać i zdobywać, z wykorzystaniem sieci internetowej.

   W repozytorium – jak pokazują doświadczenia państw europejskich gromadzone są m.in. dane geograficzne, dane demograficzne, wyniki wyborów, dane o produkcji i zużyciu energii, dane budżetowe i podatkowe, dane o działalności gospodarczej, czy dane o ochronie i zanieczyszczeniu środowiska. Aktualnie działające bazy danych, jak np. zasoby statystyki publicznej, dane budżetowe, dane meteorologiczne – będą mogły być także udostępniane w repozytorium. W centralnym repozytorium nie znajdą się natomiast dane gromadzone w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz dane z baz: Regon, NIP i CEPiK.

   Instytucje wykonujące zadania publiczne, w tym m.in. administracja rządowa, ZUS, KRUS czy NFZ będą miały obowiązek przekazywania informacji publicznych do repozytorium oraz ich aktualizacji. Szczegółowe kwestie dotyczące centralnego repozytorium, w tym kryteria weryfikacji przekazywanych informacji, udostępniania informacji, harmonogram przekazywania informacji publicznej do repozytorium i wymogi techniczne – określi rozporządzenie Rady Ministrów.

   W założeniach uzgodniono, że Biuletyn Informacji Publicznej będzie podstawowym nośnikiem informacji publicznych przekazywanych do ponownego wykorzystywania. Z informacji tam zamieszczanych będzie można bezwarunkowo korzystać, chyba że warunki udostępniania zostaną wyraźnie określone (np. informacja o opłacie).

   Przyjęto rozwiązania gwarantujące szerokie uprawnienia dla podmiotów ponownie wykorzystujących informację publiczną. Chodzi o takie rozwiązania, jak m.in. wprowadzenie obowiązku przekazywania informacji publicznej na cele ponownego wykorzystywania; usprawnienie procesu pozyskiwania informacji publicznej na cele ponownego wykorzystywania przez osobę zainteresowaną - poprzez rezygnację z potrzeby składania wniosków w sytuacji, gdy informacja publiczna jest już zamieszczona na stronie BIP lub w repozytorium; przyznanie wnioskodawcy (osobie zainteresowanej) prawa do skarżenia nie tylko odmowy przekazania informacji publicznej do ponownego wykorzystywania, ale także zaoferowanych warunków wykorzystywania, które jego zdaniem naruszają ustawę (np. zbyt wysoka opłata). W nowelizacji przyjęto możliwość pobierania opłat za przekazanie informacji publicznej do ponownego wykorzystywania. Opłata ma być adekwatna do kosztów poniesionych na przekazanie informacji w określony sposób i formie, ale także uwzględniać komercyjny lub niekomercyjny cel ponownego wykorzystywania informacji.

   Określając zasady ponownego wykorzystywania informacji publicznej w projekcie ustawy jednocześnie wdraża się dyrektywę Unii Europejskiej. W dyrektywie unijnej wprowadzono możliwość innego przeznaczenia informacji opracowanych przez organy publiczne niż to, dla którego dokumenty zostały pierwotnie wyprodukowane. W założeniach rozróżniono pojęcia dostępu do informacji publicznej od ponownego wykorzystania informacji publicznej. Różnica pomiędzy tymi pojęciami polega na tym, iż w przypadku dostępu do informacji publicznej mówimy o prawie obywatelskim, a więc konstytucyjnych gwarancjach „prawa do informacji” oraz „wolności wypowiedzi”, podczas gdy wykorzystywanie informacji publicznej jest prawem gospodarczym, a więc prawem do wykorzystywania informacji w celu innym, niż pierwotny cel wytworzenia.

   Projekt wprowadza odpowiednie rozwiązania prawne, organizacyjne i techniczne służące zapewnieniu odpowiedniej jakości i użyteczności informacji publicznej.

   Projekt był poddany szerokim konsultacjom społecznym z resortami i organizacjami pozarządowymi. Projekt założeń uzyskał także akceptację Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.